Δελτίο ενημέρωσης Κοινοτικού Συμβουλίου Πέρα Ορεινής (Αρ. 4/2019) Επαναφορά του ονόματος του «Περιφερειακού Δημοτικού Σχολείου Ταμασού»
Αγαπητοί/ες,
Θα έχετε ήδη πληροφορηθεί ότι γίνεται μια συζήτηση για το πιο πάνω θέμα. Το Κοινοτικό μας Συμβούλιο, το οποίο είναι και η Σχολική Εφορεία του Σχολείου μαζί με τους Κοινοτάρχες Επισκοπειού και Πολιτικού, άρχισε αυτή την προσπάθεια εδώ και ένα χρόνο. Πιστεύοντας ότι το αίτημα είναι απόλυτα δικαιολογημένο, θεωρήσαμε ότι ήταν θέμα λίγου χρόνου για να διευθετηθεί άμεσα και χωρίς δυσκολίες. Είναι για το λόγο αυτό που δεν έγινε καμιά σχετική ενημέρωσή σας. Δυστυχώς όμως η, αναίτια για μας, έντονη διαφωνία των άλλων δύο κοινοτήτων, Επισκοπειού και Πολιτικού, και η ευθυνόφοβη στάση του Υπουργείου Παιδείας, περιέπλεξε τα πράγματα. Ως εκ τούτου κρίναμε ότι θα έπρεπε, να σας ενημερώσουμε εκτενώς για το θέμα. Απολογούμαστε για την έκταση του σημειώματος και σας παρακαλούμε όπως αφιερώσετε το χρόνο που χρειάζεται για να το διαβάσετε.
Η δημοτική εκπαίδευση στις κοινότητες της Ταμασσού
Η ίδρυση σχολείων στα Πέρα: Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, σε κανένα χωριό της Κύπρου δεν υπήρχε δημοτικό σχολείο. Το 1861-62, ιδρύεται στα Πέρα κοινοτικό δημοτικό σχολείο με πρωτοβουλία των ίδιων των κατοίκων και με χρήματα που προέρχονταν εξ ολοκλήρου από εισφορές τους. Είναι ένα από τα πρώτα σχολεία στην ύπαιθρο. Το 1863-64 κτίζεται, με δαπάνες του Θεόδουλου Ανδρεάδη, σχολικό κτίριο στο οποίο φοιτούν μόνο αγόρια, αρρεναγωγείο. Το 1886-87 κτίζεται με δαπάνες του Νικόλαου Χριστοφίδη, δεύτερο σχολικό κτίριο, παρθεναγωγείο.
Τα δύο σχολεία, Αρρεναγωγείο και Παρθεναγωγείο, λειτούργησαν χωριστά για αγόρια και κορίτσια μέχρι το σχολικό έτος 1934-35, όταν συγχωνεύτηκαν και λειτούργησαν έκτοτε ως μικτά σχολεία με την ονομασία Θεοδούλειον και Χριστοφίδειον Δημοτικόν Σχολείον Πέρα.
Το 1964, ένεκα αύξησης των μαθητών του χωριού και της ανάγκης για σύγχρονες εγκαταστάσεις στην εκπαίδευση, ανεγέρθηκαν νέα σχολικά κτίρια στην είσοδο του χωριού, σε γη που αγοράστηκε με χρήματα που απέφερε η πώληση μέρους της ακίνητης ιδιοκτησίας, που παραχώρησαν οι ευεργέτες της κοινότητας: Χατζηθεόδουλος Ανδρεάδης και Νικόλαος Χριστοφίδης. Προς ένδειξη εκτίμησης και σεβασμού προς τους δύο ευεργέτες τους, αλλά και προς χάριν της ιστορίας και του πολιτισμού του τόπου μας, διατηρήθηκε η ίδια ονομασία Θεοδούλειον και Χριστοφίδειον Δημοτικόν Σχολείον Πέρα, γραμμένη με μεγάλα γράμματα στην πρόσοψη του κεντρικού σχολικού κτιρίου.
Οι ευεργέτες: Ο Χατζηθεόδουλος Ανδρεάδης γεννήθηκε στα Πέρα το 1830 και ο Νικόλαος Χριστοφίδης το 1837. Μετανάστευσαν και οι δύο στην Αίγυπτο, όπου ασχολήθηκαν με το εμπόριο και ευδοκίμησαν. Τα άξια αυτά τέκνα των Περάτων οικοδόμησαν εξ ολοκλήρου με χρήματά τους, το Αρρεναγωγείο ο πρώτος και το Παρθεναγωγείο ο δεύτερος. Τα προικοδότησαν επίσης με σημαντική ακίνητη ιδιοκτησία, από τα έσοδα της οποίας πληρωνόταν ο δάσκαλος και η δασκάλα και καλυπτόταν μέρος των εξόδων για τη λειτουργία τους. Σε ένδειξη εκτίμησης και ευγνωμοσύνης προς το πρόσωπό τους οι Περατίτες, ονόμασαν το μεν πρώτο σχολείο Θεοδούλειον, το δε δεύτερο Χριστοφίδειον Δημοτικόν Σχολείον.
Περιφερειακή διάσταση των σχολείων των Περάτων: Από της ίδρυσής τους στα σχολεία των Περάτων, φοιτούσαν μαθητές από δέκα χωριά της περιφέρειας Ταμασσού: το Πολιτικό, το Επισκοπειό, τους Εργάτες, τα Καμπιά, το Ψημολόφου, τον Αναλυόντα, τους Καπέδες, την Κλήρου και το Τσέρι. Η φοίτηση παιδιών από τα χωριά αυτά κράτησε μέχρι που οι εν λόγω κοινότητες ίδρυσαν δικά τους σχολεία ( ενδεικτικά: το Πολιτικό το 1923 και το Επισκοπειό το 1927). Στη μακρά περίοδο, μέχρι τα χωριά αυτά να αποκτήσουν τα δικά τους σχολεία, φοίτησαν και έμαθαν γράμματα στα σχολεία Περάτων χιλιάδες μαθητές από τα γύρω χωριά.
Η ίδρυση του ‘‘Περιφερειακού Δημοτικού Σχολείου Ταμασού’’: Το σχολικό έτος 2007-08, λόγω μείωσης του αριθμού των μαθητών της κοινότητας Πολιτικού, οι μαθητές του χωριού μεταφέρθηκαν στο δημοτικό σχολείο Περάτων και το δημοτικό σχολείο Πολιτικού έκλεισε. Το μεθεπόμενο χρόνο 2009-10 έκλεισε και το δημοτικό σχολείο Επισκοπειού και οι μαθητές του μεταφέρθηκαν, επίσης, στα Πέρα. Με βάση τους Κανονισμούς σύμφωνα με τον περί Στοιχειώδους Εκπαιδεύσεως Νόμο, προνοείται ότι: ‘‘Όταν ο αριθμός των παιδιών δημοτικού σχολείου είναι μικρότερος από 15,… γίνονται διευθετήσεις ώστε να συγχωνευθούν δύο ή περισσότερα δημοτικά σχολεία, για να δημιουργηθεί περιφερειακό δημοτικό σχολείο…’’. Με βάση, λοιπόν, την ως άνω πρόνοια του νόμου το δημοτικό σχολείο Πολιτικού συγχωνεύτηκε με το ήδη υπάρχον Θεοδούλειον και Χριστοφίδειον Δημοτικόν Σχολείον Πέρα. Δεν δημιουργήθηκε νέο σχολείο, αλλά το υπάρχον σχολείο στα Πέρα μετατράπηκε σε περιφερειακό σχολείο, όπως ακριβώς καταγράφεται επί λέξει στην πρώτη παράγραφο των πρακτικών συνάντησης, στις 13 Σεπτεμβρίου 2007, του τότε Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, με τους κοινοτάρχες των χωριών Πέρα και Πολιτικό.
Ονομασία του σχολείου – «Παρανομία» από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού: Κατά τη διαδικασία, όμως, της συμπλεγματοποίησης των σχολείων Πέρα-Πολιτικού-Επισκοπειού, παράνομα και αυθαίρετα, εγκαταλείφθηκε η ιστορική προσωνυμία ‘‘Θεοδούλειον και Χριστοφίδειον’’ που είχαν τα υφιστάμενα σχολεία για ενάμισι αιώνα και παρέμεινε απλώς Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο Ταμασού. Όμως το σχολείο αυτό, δεν είναι νέο, αλλά η συνέχεια του Θεοδούλειου και Χριστοφίδειου Δημοτικού Σχολείου, μια ιστορική αλήθεια που έπρεπε να γίνει σεβαστή και να παραμείνει στη νέα ονομασία του σχολείου. Κατά συνέπεια η αποκατάσταση της ονομασίας του σημερινού σχολείου, έτσι ώστε να αναγράφεται Θεοδούλειον και Χριστοφίδειον Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο Ταμασού, είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Επισημαίνεται ότι η ονοματοδότηση ενός σχολείου γίνεται στη βάση κριτηρίων που κατάρτισε και εφαρμόζει το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού τα οποία προνοούν ότι, η ονομασία ή μετονομασία ενός σχολείου γίνεται με εισήγηση ‘‘…από την οικεία Σχολική Εφορεία προς το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού για τελική έγκριση’’. Στην προκειμένη περίπτωση δεν ετίθετο θέμα ονοματοδότησης του περιφερειακού σχολείου γιατί τούτο είχε ήδη την ιστορική ονομασία του Θεοδούλειον και Χριστοφίδειον Δημοτικόν Σχολείον αφού όπως ήδη αναφέρθηκε πιο πάνω δεν ιδρύθηκε νέο σχολείο αλλά ήταν το ίδιο το υπάρχον σχολείο που είχε το όνομά του, με το οποίο συγχωνεύτηκε το δημοτικό σχολείο Πολιτικού, όπως ακριβώς προνοεί η σχετική νομοθεσία.
Μα ακόμα και αν ήταν νέο σχολείο, σύμφωνα με τα ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ / ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ, που ήδη αναφέρθηκαν, η ονομασία του έπρεπε να προέλθει από εισήγηση της Σχολικής Εφορείας του σχολείου προς τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού ο οποίος και θα την ενέκρινε ή όχι. Στην προκειμένη περίπτωση η εισήγηση για την ονομασία του σχολείου προήλθε από τους τότε κοινοτάρχες του Πολιτικού και των Περάτων με υπόμνημά τους προς τον τότε Υπουργό Παιδείας, ημερομηνίας 23 Ιουνίου 2007, πολύ πριν συγκροτηθεί το σχολείο. Μα αυτοί δεν αποτελούσαν τη Σχολική Εφορεία του περιφερειακού σχολείου γιατί απλώς το σχολείο δεν υπήρχε ακόμα, αφού αυτό συγκροτήθηκε με απόφαση του Υπουργείου στις 13 Σεπτεμβρίου 2007. Κατά συνέπεια η απόφαση για ονοματοδότηση του σχολείου ήταν εκτός των πλαισίων της νομοθεσίας.
Είναι επίσης άξιον απορίας πώς ο νυν Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού ενώ στις 22 Νοεμβρίου 2018 διακήρυττε ενώπιον της Σχολικής Εφορείας Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λεμεσού ότι ‘‘…βλέπει θετικά την πρόταση να δοθούν σε σχολεία της Λεμεσού τα ονόματα ανθρώπων που άφησαν το δικό τους στίγμα στην πόλη…’’, στην προκειμένη περίπτωση που υπήρχαν τέτοια ονόματα, τα οποία ανήκαν μάλιστα στους ανθρώπους που τα ίδρυσαν, αφαιρέθηκαν με απόφαση του υπουργείου του.
Η αποκατάσταση της ιστορικής ονομασίας του σχολείου: Οι κάτοικοι της κοινότητας Πέρα Ορεινής είναι έντονα δυσαρεστημένοι για την αφαίρεση της προσωνυμίας Θεοδούλειον και Χριστοφίδειον από την ονομασία του σχολείου τους και απαιτούν την επαναφορά της, για αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και του πολιτισμού του τόπου μας. Ως εκ τούτου τον τελευταίο καιρό κρίθηκε αναγκαίο να καταβληθούν προσπάθειες για διόρθωση των πραγμάτων. Τον Ιούλιο του 2018 ύστερα από σχετική απόφασή της (κατά πλειοψηφία) η Σχολική Εφορεία ήγειρε το θέμα με επιστολή της στο Υπουργείο Παιδείας, ζητώντας την αποκατάσταση της ιστορικής ονομασίας του σχολείου. Ταυτόχρονα το Κοινοτικό Συμβούλιο Πολιτικού ενημέρωνε το ΥΠΠ για την αντίθεση του. Το Υπουργείο Παιδείας απέρριψε το αίτημα της Σχολικής Εφορείας, με το σκεπτικό ότι η απόφασή της δεν ήταν ομόφωνη, αλλά κατά πλειοψηφία. Όταν με δεύτερη επιστολή της η Σχολική Εφορεία υπέδειξε ότι σύμφωνα με τον Περί Σχολικών Εφορειών Νόμο του 1997 έως 2014, οι αποφάσεις λαμβάνονται ‘‘με πλειοψηφία των μελών που είναι παρόντα και ψηφίζουν’’ και δεν απαιτείται ομοφωνία, το Υπουργείο Παιδείας άλλαξε το σκεπτικό της άρνησής του, απαντώντας ότι συνεχίζει να μην εγκρίνει την εισήγηση της Σχολικής Εφορείας για να αποφύγει εντάσεις ‘‘μεταξύ των μαθητών/μαθητριών’’ του σχολείου. Αν είναι ποτέ δυνατό παιδιά των οκτώ-δέκα ετών να δημιουργήσουν εντάσεις μεταξύ τους για την προσθήκη της προσωνυμίας ΘΕΟΔΟΥΛΕΙΟΝ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΕΙΟΝ στην υπάρχουσα ονομασία του σχολείου τους. Είναι θλιβερό γιατί το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, ως ο αρμόδιος φορέας για διαφύλαξη του πολιτισμού στον τόπο μας, αποφεύγει να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, όπως έχει καθήκον να κάμει.
Συντονιστική Επιτροπή για την αποκατάσταση της ιστορικής ονομασίας του σχολείου:
Στο μεταξύ συγκροτήθηκε από τους κατοίκους του χωριού Συντονιστική Επιτροπή για την αποκατάσταση της ιστορικής ονομασίας του σχολείου, ώστε να διαβάζει
ΘΕΟΔΟΥΛΕΙΟΝ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΕΙΟΝ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΑΜΑΣΟΥ
Η Συντονιστική Επιτροπή απέστειλε δική της επιστολή με πλήρες ενημερωτικό σημείωμα στον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού με ημερομηνία 26 Νοεμβρίου 2018, ζητώντας την αποκατάσταση της ιστορικής ονομασίας του σχολείου και τη διαφύλαξη της ιστορίας και του πολιτισμού του τόπου μας, όπως είναι ο θεσμικός ρόλος του. Ο διευθυντή Στοιχειώδους Εκπαίδευσης κάλεσε την Επιτροπή σε συνάντηση στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, στις 19 Δεκεμβρίου 2018. Κατ’ αυτήν συζητήθηκαν τα πράγματα όπως εξελίχθηκαν με την Επιτροπή να ζητά αποκατάσταση της ονομασίας του σχολείου. Ο διευθυντής ζήτησε πίστωση χρόνου ενός-δύο μηνών για να προβεί στις ενέργειες που είχε υπόψη του. Στις 13 Φεβρουαρίου 2019 απέστειλε επιστολή στη Συντονιστική Επιτροπή στην οποία ανέφερε ότι το θέμα για το οποίο συναντήθηκαν αφορά τις εμπλεκόμενες κοινότητες, οι οποίες πρέπει να το λύσουν μεταξύ τους. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού αρνήθηκε, συνεπώς, να τοποθετηθεί για ένα θέμα που είναι της πλήρους αρμοδιότητάς του και για το οποίο έχει ευθύνη για το πώς προέκυψε και πώς εξελίχθηκε.
Τι προδιαγράφεται: Η εξέλιξη του ζητήματος δεν αφήνει την κοινότητα Περάτων ικανοποιημένη. Κατά συνέπεια δεν παραμένει άλλη επιλογή από του να συνεχίσει τον αγώνα της, πάντοτε μέσα στα πλαίσια του πολιτισμού, της νομιμότητας και της ευπρέπειας. Το ζήτημα δεν είναι θέμα τοπικού σωβινισμού. Δεν προκύπτει δηλαδή από οποιαδήποτε αντιπαλότητα μεταξύ της μιας ή της άλλης κοινότητας που εμπλέκεται. Όσες φορές κλήθηκαν τα Κοινοτικά Συμβούλια Πολιτικού και Επισκοπειού για συζήτηση του θέματος αρνήθηκαν να προσέλθουν, όπως και στη σύσκεψη στο Υπουργείο στις 19 Δεκεμβρίου 2018. Συνεπώς κανένας δεν γνωρίζει τους λόγους που τα εν λόγω Συμβούλια φέρουν ένσταση στην αποκατάσταση του ιστορικού ονόματος του σχολείου. Ποτέ δεν μίλησαν για οποιαδήποτε συμφέροντα των κοινοτήτων τους που ενδεχομένως να βλάπτονται από την αποκατάσταση της ιστορικής ονομασίας του σχολείου, Το θέμα αφορά αποκλειστικά τον πολιτισμό και την ιστορία του τόπου μας γενικότερα. Όχι της κοινότητας Πέρα Ορεινής, αλλά της Ταμασσού ευρύτερα και κατ’ επέκταση της Κύπρου ολόκληρης. Θα ανέμενε κανείς ότι και οι κάτοικοι του Πολιτικού και του Επισκοπειού θα ένοιωθαν ότι έχουν υποχρέωση να τιμήσουν αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι έδωσαν την ευκαιρία στους παππούδες τους να μορφωθούν, καθώς για 50-60 χρόνια δεν υπήρχε σχολείο στο χωριό τους και φοιτούσαν στο σχολείο στα Πέρα.
Η κοινότητα μας είναι υπέρ της συνεργασίας για εκτέλεση έργων που να έχουν περιφερειακή διάσταση, επηρεάζοντας θετικά όλες τις κοινότητες της περιοχής. Αυτό όμως θα πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση χωρίς να παραβλάπτεται και να παραποιείται η ιστορία και ο πολιτισμός της οποιασδήποτε κοινότητας. Γιατί εν κατακλείδι αποτελούν τα κύτταρα της ιστορίας και του πολιτισμού του τόπου μας. Φτάνει που κακοποιείται και παραχαράσσεται η ιστορία και ο πολιτισμός μας από τους Τούρκους εισβολείς στο κατεχόμενο τμήμα της πατρίδας μας. Γιατί να κάνουμε και εμείς το ίδιο στις περιοχές που είναι ελεύθερες;
Το Κοινοτικό Συμβούλιο αποφάσισε, να χρησιμοποιήσει όλα τα νόμιμα μέσα για να διεκδικήσει την ικανοποίηση του δίκαιου αυτού αιτήματος της Κοινότητάς μας. Η Συντονιστική Επιτροπή έχει ήδη προχωρήσει και συγκέντρωσε εκατοντάδες υπογραφές κατοίκων της κοινότητας και θα αγωνιστεί για αποκατάσταση των πραγμάτων και διαφύλαξη του πολιτισμού μας. Η προσπάθεια συλλογής υπογραφών συνεχίζεται και καλούμε όλους τους κατοίκους και αποδήμους όπως υπογράψουν.