Το χωριό βρίσκεται σε απόσταση 18 χιλιομέτρων νότια από τη Λευκωσία σε υψόμετρο 400 μέτρα από τη θάλασσα. Τα κοινοτικά όρια καταλαμβάνουν έκταση γύρω στα 21 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είναι κτισμένο στη δεξιά όχθη του Πεδιαίου Ποταμού και σ’ αυτό οφείλει και την ονομασία του.
Το χωριό αναφέρεται με την ίδια ονομασία ήδη από την αρχαιότητα ως προάστιο της αρχαίας πόλης Ταμασού επειδή βρισκόταν πέραν του Πεδιαίου Ποταμού. Στο βίο του Αγίου Ηρακλειδίου (1ος μ.Χ. αιώνας) αναφέρεται ως Πέρατον (Πέραν). Ο προσδιορισμός «Ορεινής» προέκυψε από το γεγονός ότι επί Φραγκοκρατίας και Τουρκοκρατίας το χωριό ευρισκόταν στο διαμέρισμα Ορεινής, όπως αποκαλείτο η ορεινή περιοχή της Κύπρου, για να αντιδιαστέλλεται με την πεδινή περιοχή της Μεσαορίας. Ο προσδιορισμός «Ορεινής» παρέμεινε και χρησιμοποιείται για να ξεχωρίζει το χωριό γεωγραφικά από άλλα χωριά πού έχουν ως πρώτο συστατικό τη λέξη Πέρα, όπως Πέρα Χωρίο, Πέρα Παιδί κ.ά.
Χαρακτηριστικό φυσικό στοιχείο της περιοχής είναι τα δύο υψίπεδα στη βορειοανατολική περιοχή του χωριού με τη χαρακτηριστική τοπική ονομασία «Πάνω και Κάτω Βουνός». (Το πάνω Βουνό είναι γνωστό στους Περατίτες σαν “Το βουνό του Λοή”)
Πλησίον του παραδοσιακού οικισμού της κοινότητας βρίσκονται τα χωριά Πολιτικό και Επισκοπειό που αποτελούν τον πυρήνα της Αρχαίας Ταμασού και σε κάποια απόσταση τα χωριά της ευρύτερης περιοχής Ταμασού, Εργάτες, Ψιμολόφου, Καμπιά, Καπέδες και Αναλυόντας.
Στην περιοχή του χωριού εντοπίστηκαν αρχαιότητες που χρονολογικά ξεκινούν από την εποχή του χαλκού (Προϊστορικά χρόνια).
Η έκταση του χωριού Πέρα ανήκε στην αρχαιότητα στην πόλη και το βασίλειο της Ταμασού και ήταν κατοικημένη από τότε. Αναφέρεται ότι λατρεύονταν οι αρχαίες θεότητες Άρτεμις, Αφροδίτη, Απόλλων και Ασκληπιός.
Το χωριό υφίστατο και στα Μεσαιωνικά Χρόνια με την ίδια ονομασία, όπως αναφέρεται και στο χρονικό του Λεόντιου Μαχαιρά κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας (1191-1571) τα Πέρα αποτελούσαν φέουδο.
Το χωριό συνέχισε τη ζωή του και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1571-1878). Κατά την τουρκική απογραφή του 1572 το χωριό είχε 60 νοικοκυριά, το 1861 200. Από το 1881 ως το 1973 ο πληθυσμός παρουσίαζε συνεχή αύξηση. Το 1974 λόγω της τουρκικής εισβολής εγκαταστάθηκαν στο χωριό αρκετές οικογένειες προσφύγων που εντάχθηκαν δημιουργικά στην Κοινότητα.
Το 1984 το χωριό είχε 257 νοικοκυριά με 861 κατοίκους
Το 1992 – 278 νοικοκυριά με 940 κατοίκους
Το 2001 – 302 νοικοκυριά με 1018 κατοίκους
Το 2011 -436 νοικοκυριά με 1372
Σημαντικές πληροφορίες για την πολιτιστική, οικονομική και κοινωνική ζωή της Κοινότητας θα βρείτε σε άλλες ενότητες – κεφάλαια της παρούσας ιστοσελίδας.